مقالات

چک

اشتباه درچک ومسئولیت صادر کننده و ظهر نویس(مبلغ-تاریخ-امضا

شما در مورد مسئولیت در اسناد تجاری از جمله چک چه میدانید ؟ به نظر شما اگر اشتباه درمبلغ و تاریخ و یا حتی امضا چک رخ دهد مسئولیت صادر کننده و ظهر نویس چه خواهد بود اگر اطلاعات کافی در این خصوص نیاز دارید با ما همراه باشد

مسئولیت صادر کننده و ظهر نویسان چک چیست؟

اگر چکی به اشتباه صادر شود ، آیا صادر کننده یا ظهر نویس می تواند از پرداخت آن خود داری کند ؟

شاید برای بسیاری از شما اتفاق افتاده باشد که در هنگام صدور اسناد تجاری مانند چک  دچار اشتباه شده اید یعنی اشتباها در وجه شخص دیگری صادر کرده باشید و یا حتی در درج مبلغ آن اشتباها میلغی غیر از مبلغ مورد نظرتان درج کرده باشید در این صورت مسئولیت شما چگونه خواهد بود ؟ آیا باید وجه چک را پرداخت  کنید یا اینکه می توانید از پرداخت آن به دارنده خود داری کنید

ما در این مختصر ابتدا به شما خواهیم گفت مسئولیت چیست  و و دوم چگونه می شود با وجود صدور و ظهر نویسی چک  بدون داشتن هیچ مسئولیتی وجه ان را پرداخت نکنیم

و در خصوص موضوع مقاله  پیش رو ،اگر اشتباهی در صدور چک رخ دهد چه مسئولیتی در انتظار شما خواهد بود تاثیر آن در یک عمل حقوقی مانند یک عقد که صدور سند می تواند مصداقی از آن باشد چیست .

مسئولیت چیست :

مسؤوليت  در واقع  نوعی تعهد و الزامي  است در جبران خسارات زیانی است که به دیگری وارد کرده است

این زیان می تواند از رفتار شخص زیان زننده حاصل شده باشد و یا ناشی از اموالی است کهاو مالک آن اموال بوده است مثل تصادف با اتومبیل در هر صورت شخص موظف به جبران خسارت یا دارای مسئولیت مدنی است و یا دارای ضمانت است

معنای اشتباه چیست :

اشتباه که به معنای به غلط گرفتن  است یک تصور خلاف واقعی است از چیزی که انسان از واقعیت دارد و به دیگر سخن اشتباه نمایش نادرست واقعیت در ذهن است و در شمار پدیده های روانی  است  و یک  تصور نادرست است

آثار اشتباه درمسئولیت صادرکننده وظهر نویس چک  چه خواهد بود ؟

 

اشتباه در یک عمل حقوقی مانند عقد ، که صدور چک هم می تواند نوعی عقد محسوب شود دارای اثار ذیل است

  • بطلان یک معامله
  • داشتن حق فسخ
  • گاهی اشتباه هیچ اثری نخواهد داشت

سوالی که مطرح می شود این است که آیا این اثار هم در اسناد تجاری ( چک ) نیز وجود دارد ؟

اگر شما قصد تملیک مال خود ( اتومبیل)  را در قالب عقد بیع به  شخص دیگری داشته باشید و اون شخص گمان کند که به او هبه کرده اید این عقد باطل است این نوع اشتباه در قانون مدنی به عنوان اشتباه در نوع عقد است که منجر به بطلان آن خواهد شد

در نوع دیگر که موجب حق فسخ می شود زمانی است که اشتباه در قیمت مال داشته باشید که شخصی که مرتکب اشتباه شده است میتواند معامله اش را فسخ کند یا حتی در وصفی که وارد در قلمرو توافق طرفین شده و پس از معامله آن مال فروخته شده دارای اون وصف نباشد

این مختصر برای حضورذهن شما از مبحث اشتباه در معاملات بود اما در صدور اسناد تجاری از جمله چک  آیا به همین شکل است یا متفاوت خواهد بود

مثلا اگر شما بخواهید چکی به نام شخصی صارد کند واشتباه در وجه شخص دیگری صادر کند و یا اگر قصد هبه یا بخشش داشته باشید و طرف مقابل آن را پرداخت دین فرض کند چه عواقبی خواهد داشت

  سند تجاری :

اسناد تجارتی که در قانون تجارت نامی از ان ها برده شده است   در معنای عام خود هر سند و نوشته ای است از قبیل

سفته ، چک ، برات ، اوراق سهام، اوراق قرضه ، اعتبارات اسنادی ، ضمانت نامه بانکی ، سیاهه تجارتی ، انواع بارنامه و امثال اینها که در امر تجارت کاربرد داشته باشد میتواند سند تجارتی قلمداد گردد؛ ولی اسنادی که در این پایان نامه موضوع بحث ما است، فقط شامل اسناد تجاری به مفهوم خاص یعنی چک ، سفته و برات می‌باشد که برای مطالعه بیشتر می توانید

کلیک کنیدشرایط صحت صدور چک و سفته (اوصاف و ویژگی ها ی سفته

این اسناد به علت فوائدی که در تجارت دارند به شرحی که خواهیم دید تحت مقررات به خصوصی بوده و مزایائی نسبت به سایر انواع اسناد دارند.فوائد آنها عبارتست از این که اولاً ‌وسیله انتقال وجوه اند. ثانیاً وسیله اعتباراند. ثالثاً به جای وجه نقد مصرف می شوند نسبت به اسناد دیگر دارای مزیت می باشند

یکی از مزایایی که اسناد تجاری از جمله چک نسبت به اسناد عادی  در قانون مدنی دارد بحث عدم توجه ایرادات است

این اصل یعنی چی ؟ که باعث می شود دارنده بدون توجه به این ایرادات به حق خود برسد ؟

  • وصف تجریدی بودن است :

وصف تجریدی بودن در اسناد تجاری به این معنا است که وقتی چکی امضا شده و صادر می شود یک تعهد مستقلی است که می تواند از منشاء صدور خود داشته باشد یعنی هر سند تجاری ( چک ) که صادر میشود خود به تنهای دارای حقوق و تعهدات است که برای امضا کننده آن خواهد داشت  بنابراین زمانی که چکی صادر می شود و با ظهر نویسی منتقل می گردد تمامی روابط خصوصی ایادی ماقبل او یا حتی منشا صدور سند در مقابل او قابلیت استناد نخواهد داشت و نباید نگران ایرادات احتمالی  که بخواهد منجر به عدم پرداخت شود باشد

ایرادات چیست :

مثلا اگر شما معامله کنید که به ازای ثمن این معامله چکی صادر کنید و خریدار چک را ظهر نویسی کند و به ثالثی بدهد و درزمان وصول آن معامله بین شما و خریدار فسخ شود هردو کما کان در مقابل دارنده مسئول پرداخت وجه آن خواهید بود اما  اجرای این اصل نباید منجر شود که شخصی متضرر شود و یا کسی که پول در وجه او واریز می شود بی جهت دارای مالی شود که به تعلق ندارد بنابراین یک استثنائاتی وجود دارد که به آن می پردازیم

فرض کنید مانند مثال قبل شما معامله ای منعقد می کنید و به ازای ثمن آن چکی در وجه خریدار صادر می کند و سپس معامله شما فسخ و یا باطل می شود ، آیا با توجه به آنکه چک دارای وصفی تجریدی است یعنی مستقلا دارای تعداتی می شود که جدا را منشا صدور است کماکان صادر کننده در مقابل خریدار که دارنده محسوب می شود داری مسئولیت است ؟

شما در حال مطالعه مقاله اشتباه درمبلغ و تاریخ چک ومسئولیت صادر کننده و ظهر نویس هستید

در این حالت دارنده صادر کننده دارای مسئولیت نخواهد بود و ایرادات یعنی منفسخ شدن یا باطل شدن عقد در مقابل دارنده چک قابلیت پذیرش خواهد داشت و صادر کننده از پرداخت بری خواهد شد

بدیهی است اشخاص با اراده خود متعهد می شوند یعنی به صرف امضای یک سند ممکن است شخص متعهد ان محسوب شود اما زمانی ممکن استشخص به امضای خود ایراد کند یعنی در دادگاه به جعلی بودن ان یا اجبار و اکراه در آن مدعی شود و در صورت اثبات این ادعاها در محکمه از پرداخت وجه ان بری میشود چرا که امضای مجعول نمی تواند مسئولیتی را به همراه داشته باشد

مسئولیت صادرکننده و ظهر نویسک چگونه است ؟

 

در قانون ایران اصل بر مسئولیت مشترک است و مسئولیت تضامنی استثنایی است بر این مسئولیت ، یعنی قانون گذار در اسناد تجاری اصل مسئولیت تضامنی را پذیرفته که دارنده آن بتواند به میزان مبلغ چک به هریک از آنها که بخواهد رجوع کند بنابراین با انتقال چک مسئولیت کسی که چک را به شما منتقل می کند تمام نمی شود و در سر رسید با صدور گواهی عدم پرداخت و طرح عوا حق مراجعه به هریک از انها را خواهد داشت البته برای مراجعه به ظهرنویس باید مواعدی که برای دریافت گواهی و طرح دعواست رعایت شود

در صورت اشتباه در مبلغ اسنادچه قائده ای حاکم است ؟ ومسئولیت صادرکننده و ظهر نویس چک چیست ؟

مبحث اشتباه در اصل عدم توجه ایرادات در اسناد تجاری نام برده نشده است بنابراین نمیتوان به عنوان یکی از عیوب اراده جایگاهی در اسناد تجاری قابل تصور دانست چرا که با توجه به اصل مدیونیت در صدور سند

( چک ) وقتی سندی امضا می شود و به جریان می افتد موضوعیت پیدا کرده و امضا کنند گان آن دارای مسئولیت خواهند شد البته نسبت به شخصی که از این موضوع با خبر و اگاه است در صورت اثبات قابلیت استناد خواهد داشت در غیر این صورت سند تجاری چک در دست دارنده آن ظهور در مدیون بودن صادر کننده و ظهر نویس های ان خواهد بود

در خصوص اشتباه در مبلغ : اگر مبلغ به عدد و حروف نوشته شود و بین انها اختلاف باشد رقم به حروف قابل پذیرش است

در صورت عدم ذکر مبلغ مورد نظر در چک همانطور که گفته شد در مقابل اولین دارنده قابل پذیرش است اما نسبت دارنده های دیگر در فرض عدم سوءنیت قابل پذیرش نخواهد بود

 

گروه وکلای همیار

وکیل همیار

تلفن :

09125477925

09128466964

آدرس :  حد فاصل سید خندان و ورودیه صیاد پ 1294 واحد 8

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چطور می تونیم به شما کمک کنیم؟

برای حل مشکلات حقوقی خودتان به ما اعتماد کنید و با ما تماس بگیرید.

آخرین مقالات