ما در این نوشتار به شما خواهیم گفت که دارایی چیست ، ارث چیست . اما قبل از صحبت از ارث ابتدا باید معنای دارایی را بدانیدو بدانید داراییها کدامند وحتی در این مختصر ازحق و انواع آن صحبت خواهیم کرد .
مفهوم دارایی :
دارایی یک شخص مجموعه ای از اموال و حقوقی است که دارای ارزش پولی باشد و از دو جزء مثبت و منفی تشکیل شده است
دارایی مثبت:
مطالبات شخص است
دارایی منفی :
بدهی های متوفی محسوب می شود .
دارایی انسان یا حقوق او به 3 دسته تقسیم میشود :
حقوق عینی ، حقوق دینی ، حقوق فکری و معنوی
معنای حق :
حق که به 2 صورت ایجاد می شود در واقع اختیاری است که یا قانون گذار ویا درقرارداد فی مابین اشخاص توسط طرفین عقد مقرر می گردد
حق برای چه کسانی ایجاد میشود :
حق رامیتوان هم برای اشخاص حقیقی ( افراد ) و هم برای اشخاص حقوقی ( شرکت ها و..) ایجاد کرد
نحوه ایجاد حق به 2 صورت است :
- توسط قانونگذار
- قرارداد با اراده طرفین
قانون گذار در موادی از قانون مدنی اهلیت برای دارا شدن حق را با زنده متولد شدن می داند و مرگ را پایان آن دانسته استکه به این حقوق ، حق مدنی گفته میشود مثل حق ولایت ، حق نکاح ، حق انعقاد قرارداد و..
طرفین قرارداد نیز می توانند حقی را برای ثالث و یا طرف دیگر عقد ایجاد کند ( مانند حق انتفاع از مال او مثل سکونت در منزل )
بعد از ایجاد شدن حق ، قانون گذار از آن حمایت خواهد کرد و هیچ کس نمیتواند به آن تعرض کند و در صورت تعرض قانون برای شخص خاطی مجازات تعیین و یا محکوم به جبران خسارات میکند.
به عنوان مثال :
در صورت ایجاد حق در قرارداد ، شخص محق می تواند با اختیار اعتایی امری را انجام یا ترک کند
و یا قدرتی را که قانونگذار برای شخص بر شخص دیگر ایجاد می کند مانند حق حضانت بتواند به دلیل امری بودن در صورت عدم اجرا از دادگاه درخواست الزام نمود.
و یا حق به موجب اختیارقراردادی که به شخصی داده میشود بتواند برای تصرف در مال دیگری باشد مانند حق انتفاع از مال دیگری یا عقد رهن
حق دارای انواعی است :
- حق مالی
- حق غیر مالی
حق مالی حقی است که دارای ارزش اقتصادی است به عبارتی برای تامین نیازهای مادی افراد است و برای صاحب آندارای منفعتی است که قابلیت تقویم به پول را دارد مثل حق مالکیت نسبت به یک خانه
حق غیر مالی حقی است که برای رفع نیازهای عاطفی و اخلاقی است مانن حق حضانت فرزند و یا حق ابوت
ویژگی های حق مالی :
حق مالی قابل اسقاط است و یا قابل انتقال به دیگری است مانند حق انتفاع از یک منزل مسکونی
حق غیر مالی :
از ویژگی های حق غیر مالی آمره بودن آن است و از طرفی غیر قابل اسقاط و انتقال به دیگری است مانند حق حضانت فرزند و یا پرداخت نفقه همسر که از وظایف شوهر است
حق عینی و حق دینی چیست ؟
حق عینی حقی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر مالی ایجاد می شود مانند حق مالکیت ( بر عین یا منفعت ) یعنی حقوق عینی حق یک فرد بر روی یک شی ء است مانند حق شما بر روی یک اتومبیل
حق دینی:
حق دینی حقی است که شخص انجام عملی یا اجرای تعهدی را از شخصی بخواهد مانند طلب یا دینی که از شخصی می خواهیم یعنی حق طلبکار بر مدیون است برای اجرای تعهد
حقوق فکری یا معنوی :
این حق بیشتر در راستای حقوقی غیر فیزیکی است مانند حق اختراع یک شخص که در اثر کار و تلاش فکری و هنری او ایجاد شده است این نوع حقوق به 2 دسته تقسیم میشود
حقوق ادبی و هنری مانند حق تالیف و حقوق مالکیت صنعتی مانند برند یا همون ثبت علامت است
تمامی حقوق به نوعی دارای ارزش اقتصادی ومقوم به پول است غیر از حقوق معنوی مانند حق ولایت پدر بر فرزند همچنین قابل انتقال به دیگری است مگرتوسط صاحب حق منع شده باشد
بعد از توضیح مختصر از حق و انواع آن ما به شما خواهیم گفت ارث به عنوان یکی از حقوق مدنی که بعد از فوت به ورثه منتقل خواهدشد چیست و مالکیت وراث چگونه است:
معنای ارث :
ارث در واقع مجموع دارایی یک شخص است که پس از فوت او به صورت قهری به وراث آن منتقل می شود
تحقق ارث چگونه است :
ارث به موت حقیقی یا موت فرضی تحقق مییابد
انتقال مالکیت از چه زمانی برای ورثه ایجاد می شود ؟
قانون گذار می گوید پس از آنکه شخص فوت کرد دارایی آن پس از پرداخت دیون و حقوقی که به اموال متوفی ایجاد شده مانند حق رهن بر مال متوفی ، به ورثه منقل میشود یعنی تا قبل از اینکه دیون متوفی به بدهکاران پرداخت نشود مالکیت ورثه متزلزل است
نحوه معامله وراث بر اموال متوفی :
هرگاه ورثه نسبت به اعیان ترکه معاملاتی نماید تا زمانی که دیون متوفی پرداخت نشود معاملات آنها نسبت به مال نافذ نخواهد بود و طلبکاران میتوانند آن معاملات را برهم بزنند
دیون متوفی کدام است :
- حقوق خدمه خانه ،خدمتگزاران بنگاه ،دستمزد کارگران
- طلب اشخاصی که مال آنها به عنوان ولایت یا قیمومت تحت اداره متوفی بوده است
- طلب پزشک
- نفقه زن
- مهریه زن
سایر بستانکاران
ورثه چه کسانی هستند و ارث به چند صورت ایجاد میشود :
- نسب
- سبب
نسب رابطه خویشاوندی است که افراد بر یکدیگر دارند مانند پدر ، مادر ، جد پدری و..( افراد ذکور و اناث است )
سبب رابطه ای است که شخص بر اساس عقد نکاح از دیگری ارث می برد مانند زن از شوهر خود و برعکس
شرط تحقق ارث کدام است ؟
شرط تحقق ارث زنده بودن وارث در زمان فوت مورث است که بعد از فوت اموال به طور قهری منتقل میشود
طبقات ارث کدامند :
طبقه اول : پدر ، مادر ، اولاد ، اولاد اولاد ( نوه)
طبقه دوم : اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها
طبقه سوم : اعمام ، عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها
هر طبقه با بودن طبقه قبل از خود از ارث محروم است بنابراین تا زمانی که متوفی دارای فرزند است نوه او از ارث محروم خواهد بود
چگونه میتوان در صورت داشتن فرزند نوه هم از اموال متوفی ارث ببرد :
هر شخصی می تواند در زمان حیات خود اموالش را به دیگری منتقل کند و یا هر تصرفی که بخواهد بکند بنابراین متوفی قبل از فوت میتواند در غالب وصیت اموالی را به نوه و یا حتی خواهر و برادر خود منتقل کند
انحصار وراثت چگونه است :
هریک از اشخاص مطابق قانون دارای سهم تعیین شده است که برای تعیین آن نیاز به انحصار وراثت است هریک از وراث میتوانند برای حصر وراثت از طریق شورای حل اختلاف اقدام نماید و شورا پس از صدور گواهی انحصار وراثت تعداد وراث را تعیین مینماید پس از آن آگهی انتشار میشود تا اگر کسی وصیت نامه ای را از متوفی دارد به مراجع صالح تقدیم کند مانند اشخاصی که از متوفی دارای طلب یا بدهی دارند
مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت:
برای دریافتگواهی انحصار وراثت ابتدا باید به اداره ثبت احوال مراجعه کرد تا فوت ابتدا ثبت سیستم شود و شناسنامه باطل گردد پس از صدور گواهی انحصار وراثت تمامی اموال به صورت قهری به مورثه منتقل میشود و هرکدام برای تعیین سهم به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه و گواهی انحصار وراثت را دریافت مینمایند بنابراین برای دریافت سهم الارث نیاز به تعیین تعداد وراث و تایید آن و سهم الارث هریک از آنها است .
عدم ذکر نام یکی از وراث در گواهی انحصار وراثت و جرم کلاهبرداری :
در صورتی که یکی از وراث با سوء نیت از ذکر نام یکی از وراث در گواهی انحصار وراثت خود داری کند دیگر وراث میتوانند به جرم کلاهبرداری از او شکایت کنند
بهتر است قبل از هر اقدامی در انجام انحصار وراثت با یک وکیل پایه دادگستری که در امورارث تخصص کافی دارد مشورت نمایید تا با کمترین زمان ممکن بتوانید اقداماتی چون درخواست گواهی انحصار وراثت و مراحل قانونی دیگر را طی کنید.تیم حقوقی ما با معرفی وکلای با تجربه در زمینه ارث شما را تا رسیدن به حق قانونیتان همراهی خواهد کرد .
