ما در این مختصر به شما خواهیم گفت مسئولیت تضامنی یعنی چه و در قوانین اصل بر مسئولیت تضامنی است یا مشترک
در قوانین اعم از قانون مدنی و تجارت اصل بر مسئولیت مشترک است و مسئولیت تضامنی استثنا است یعنی صرفا در صورت تصریح طرفین عقد می تواند مسئولیت تضامنی بوده و یا قانون گذار مسئولیت را تضامنی بداند
در رابطه تضامنی موارد زیر حاکم است :
۱. نحوه ضمانت
۲. تعهّدات ضامن
۳. چگونگى مراجعه به ضامن يا مديون اصلي
۴. فراغ ذمه ضامن از دین
در قانون تجارت ، بين تجار یا بازرگانان و شرکت‌ها که از نظر قانون تجارت با موضوع تجاری تاجر محسوب می شوندمسئله خريد و فروش و حمل و نقل و سفارش کالا اهميت روزافزونى داردبه همین خاطر مسئله ضمانت اهمیت زیادی دارد چرا که سرمايه‌گذارى کلان بدون پشتوانه باعث تشويش خاطر صاحبان سهام مى‌شود به همين جهت مسئله تضمين و ضمانت، چهره واقعى خود را نمايان مى‌سازد.
شرکت های تضامنی بازرگانی :
در شرکت‌هاى بازرگانى يکى از اقسام آن شرکت‌هاى تضامنى است یعنی شرکتى است که تحت اسم مخصوصى براى امور تجارتى بين دو يا چند نفر با مسوليت تضامنى تشکيل مى‌شود و اگر دارائى شرکت براى تأديه تمام قروض کافى نباشد هر يک از شرکای شرکت مسول پرداخت تمام قروض آن خواهند بود
بنابراين طبق تعریف فوق شرکت تضامنى بر تضامن قرار دارد يعنى شرکاء شرکت تعهد مى‌نمايند که اگر شرکت به وضعى درآيد که دارائى آن جوابگوى قروض آن نباشد هر يک از شرکاء ضامن پرداخت تمام قروض شرکت خواهد بود.
حق انتقال سهم الشرکه در صورت مسئولیت تضامنی :
به‌علاوه در شرکت‌هاى تضامنى چون شرکاء دارای مسئولیت تضامنى هستند حقّ انتقال و واگذارى سهام خود را به ديگران ندارند مگر اينکه تمام شرکا رضايت داشته باشندمسئولیت شرکاء ضامن به حدى است که اگر پس از تشکيل شرکت تضامنى کسى به‌عنوان شريک ضامن وارد شرکت شد با ديگر شرکاء شرکت مسئول تأديه قروضى که شرکت قبل از ورود او داشته نيز خواهد بود
در مورد دیگری که قانونگذار مسئولیت را تضامنی می داند در مورد اسناد تجارتى مثل سفته و برات و چک است که به تصریح قانون گذار تمامی امضا کنندگان و صادر کننده آن دارای مسئولیت تضامنی هستند.
بنابراین به عنوان نتیجه ، در کليه مواردى که به موجب قوانين يا موافق قراردادهاى خصوصى ضمانت تضامنى باشد طلبکار مى‌تواند به ضامن و مديون اصلى مجتمعاً رجوع کرده و يا پس از رجوع به يکى از آنها و عدم وصول طلب خود براى تمام يا بقيّه طلب خود به ديگرى رجوع نمايد.
مسئولیت تضامنی در قانون تجارت :
- ضمانت فردی
- ضمانت دسته‌جمعی
ضمانت فردى
در ضمانت فردى ضامن يک نفر بوده و مسئولیت پرداخت و ايفاء تعهّدى را که بر عهده گرفته است خواهد داشت به اين معنى که طلبکار مى‌تواند از هر يک از بدهکار و ضامن براى مطالبه و اخذ طلب خود مراجعه نمايد.
ضمانت دسته‌جمعى
ضمانت دسته‌جمعى يا گروهى در شرکت‌هائى است که سرمايه آنها زياد و قابل توجه است و براى پشتوانه و تضمين آن افراد مسئولیت تضامنى دارند و همچنين در مورد قراردادهائى که بر اساس تضامن منعقد مى‌گردد طلبکار يا طلبکاران مى‌توانند براى وصول طلب خود به بدهکار اصلى مراجعه و دين خود را مطالبه نمايند چنانچه پرداخت ننمود به ضامن و اگر ضامن هم به جهت و موجباتى از پرداخت طلب خوددارى نمود و يا قادر به تأديه آن نگرديد به شريک و يا شرکاء ديگر مراجعه کنند
مسئولیت تضامنی در قوانین /اسناد تجاری/شرکت/ قانون مدنی/ تجارت
بنابراين کسى که پرداخت و تأديه وجهى را ضمانت مى‌نمايد و يا کسانى که با هم و به‌طور تضامنى متعهد به پرداخت وجوهى مى‌گردند مسئولیت پرداخت آن را به‌عهده دارند ولى اگر يک نفر از آنها دين را بپردازد ذمه سايرين برى مى‌گردد و اگر ضامن هم دين را تأديه نمود ديگر مسولیتی نداشته و تعهد خود را انجام داده است.
امتناع از پرداخت در مسئولیت تضامنی :
لازم به توجه است که منظور از مسئولیت اين است که اگر شرکاء ضامن و کسانى که ضمانتى را نموده‌اند از پرداخت دين يا موضوع تعهد امتناع نمايند طلبکار بتواند براى استيفاء حقوق خود به هر يک از شرکاء ديگر مراجعه کند و در نهايت امر چنانچه ساير شرکاء هم از پرداخت وجوه و دين خوددارى نمودند طلبکار حق داشته باشد برعليه همه آنها به مراجع و محاکم صالحه شکايت و تقاضاى وصول طلب خود را بنمايد بديهى است در صورتى‌که در مراجع مزبور ذى‌حق شناخته شد حکم به پرداخت دين صادر مى‌شود و شرکاء مکلف به پرداخت طلب هستند و چنانچه خوددارى نمايند اجراء احکام دادگاه با شرايط و ضوابطى که در قوانين مقررّ گرديده به مقدار مسئولیت و ميزان طلب از اموال آنان به فروش رسانيده و به طلبکار پرداخت خواهد نمود.
گروه وکلای همیار
